Grenzen stellen
Vaak komt de vraag ‘hoe moet ik grenzen stellen?’ voorbij. Veel mensen kennen wel onze filosofie van het tweesporenbeleid: aan de ene kant duidelijke regels en consequenties en aan de andere kant de warme begeleiding. Het is vrijwel onmogelijk om met slechts een van de twee als leerkracht voor elkaar te krijgen wat je wilt bereiken: leerlingen die zich aan de regels houden omdat die zin hebben, niet omdat ze bang zijn voor straf.
Veel leerkrachten weten wel hoe ze warme begeleiding moeten geven, maar lopen vast in hoe ze dat moeten combineren met duidelijke regels en consequenties. Hieronder een aantal tips om duidelijke regels te kunnen stellen:
* Stel duidelijke regels. Geef precies aan om welk gedrag en om welke grens het gaat
* Maak leerlingen vooraf duidelijk welke regels er gelden. Hang ze op in de klas of schrijf een regel die voor een specifieke situatie geldt op het bord of noteer die regel bij de instructie
* Leg regels uit: vertel de leerlingen waarom een regel wordt gesteld en vertel ze ook wat er gebeurt als ze een bepaalde regel overtreden
*Hanteer regels consequent, maar houd voor ogen dat uitzonderingen mogelijk moeten zijn.
* Houd regels redelijk: houd onder andere rekening met de leeftijd en de mogelijkheden van de leerling
* Laat waardering blijken als de leerling zich aan de regels houdt
* Zorg dat de consequentie direct volgt op het vervelende gedrag. Straf die uren, of zelfs dagen, later komt heeft veel minder effect
* Zorg voor logische regels. Een leerling die te laat is met werk inleveren, moet je geen strafregels laten schrijven. Puntenaftrek zal veel effectiever zijn
* Zorg dat de vervelende consequenties van verkeerd gedrag groter zijn dan de winst: twee dagen spijbelen bestraffen met twee uur papier prikken, is pure winst!
Het is belangrijk om de warme begeleiding los te koppelen van de duidelijke consequenties. Zelfs al snap je als leerkracht heel goed waar het gedrag vandaan komt, dan is het nog belangrijk om de leerling eerst de consequenties te laten ervaren en pas later het gesprek te voeren.
Ben je geïnteresseerd in tips over opvoeden?
Kijk dan eens bij onze workshop ‘Opvoeden op niveau’