Hoogbegaafdheid en autisme: leer een kind zijn leven op orde te houden
Jolanda Klomp volgt de opleiding tot zelfstandig talentbegeleider. Ze zit in haar eerste jaar (van de twee jaar) en blogt voor deze site over wat ze meemaakt tijdens de opleiding.
Al heb ik zelf geen onderwijsachtergrond, toch volg ik de opleiding tot talentbegeleider voor zelfstandigen. Na twee jaar kan ik als coach aan de slag met hoogbegaafde kinderen, ouders en leerkrachten. De praktijkdagen vormen de ruggengraat van de opleiding en gaan over het signaleren van hoogbegaafdheid, leren/leren, schoolbeleid, coaching en communicatie. Volgens Tijl Koenderink, de oprichter van Novilo, sta je bij hoogbegaafde kinderen voor 7 uitdagingen* en die komen tijdens de praktijkdagen uitgebreid aan de orde. Hoogbegaafdheid wordt vaak in een adem genoemd met bijvoorbeeld ADHD, autisme, dyslexie en perfectionisme. Tijdens zelf gekozen kennismodules (workshops van een dagdeel) kun je hier meer over leren. Vandaag de module hoogbegaafdheid en autisme.
Autisme en hoogbegaafdheid, bestaat de combinatie eigenlijk wel? Met die stelling opent trainer Marianne van Zetten de middag. Je kan namelijk denken dat bijzonder gedrag van een kind te verklaren valt doordat het zo intelligent is: we snappen gewoonweg niet wat hem of haar bezighoudt. Dit onbegrip is wederzijds en het kind heeft geen idee hoe het aan moet sluiten bij de gedachtewereld van een gewone sterveling. Je zou kunnen zeggen dat sociale onbeholpenheid leidt tot autistisch uitziend gedrag. Je kan ook denken dat autisme en hoogbegaafdheid wel samengaan. Het autisme stelt dan de grens voor het IQ en bepaalt het eindpunt van de ontwikkeling. Net als bij de andere studenten hangt mijn mening een beetje in het midden. Ik ben ervan overtuigd dat als de wereld jou niet begrijpt en jij de wereld niet je zonderling gedrag gaat vertonen. In mijn optiek ligt hier daarom de kans van een misdiagnose op de loer. Marianne vertelt dat er veel onderzoek is gedaan naar de relatie tussen autisme en hoogbegaafdheid en dat, zoals vaker, de uitkomst van die onderzoeken elkaar soms tegenspreken. Haar boodschap is voorzichtig te zijn met het trekken van conclusies. Bovendien is een diagnose geen eindoordeel maar een vertrekpunt van waaruit je de zoektocht kunt starten naar de aansluiting met het kind. De wereld aanpassen is soms een oplossing maar tijdens deze module wordt er heel veel aandacht besteed aan hoe je een kind kunt leren om zelf zijn leven op orde te houden. Als je hierin slaagt als leerkracht, ouder of coach dan is dat natuurlijk veel beter.
Jolanda Klomp
* De 7 uitdagingen staan beschreven in het gelijknamige boek van Tijl Koenderink.