Novilo blog #2: Door feedback naar flow

Als we leren, kunnen we onze gereedschapskist verder vullen met vaardigheden. Daarom is het erg belangrijk om tijdens het leerproces feedback te krijgen. Hoe doe je dit?

Vaak hebben we het over feedback op proces met daarbij een aantal voorbeelden. Achteraf bespreken we deze aanpak, hoe ging het en welke aanpassingen zijn wenselijk?

Veel krachtiger werkt feedback op het proces in het proces zelf.Bijvoorbeeld door feedback te geven tijdens het maken van een opdracht. Hiervoor zul je wel tijd moeten vrijmaken om te zien wat er gebeurt en hoe het geleerde wordt aangepakt. Als tijdens trainingen of ouderavonden wordt gevraagd wat men doet als het kind zelfstandig werkt, vernemen onze trainers vaak ‘andere kinderen helpen’ als het de leraar betreft en ‘iets voor mezelf, werk of in huis’ als het de ouder betreft.

Een tip om dit anders te doen: Observeer hoe het kind dingen aanpakt. Opdrachten in de klas, een bouwwerk, puzzel of taak thuis. Zodat je als het kind bezig is, direct complimenten kunt geven of in gesprek kunt gaan over een aanpak of keuze.

In teams van leerkrachten op scholen vindt minder dan nodig – voor het  toereikend kunnen vullen van ieders gereedschapskist – feedback in proces op proces plaats. We vernemen regelmatig tijdens trainingen en overleggen met management in scholen, dat er (te) weinig momenten zijn waarop wordt gemonitord wat in de klas wordt gedaan met het geleerde en welke stappen door de leraren worden gezet. Daarnaast is het antwoord op de vraag of er wordt gedifferentieerd in begeleiding van leraren haast altijd ‘nee’.  Er wordt onvoldoende tijd genomen om te zien wat iedere collega doet met inhoud, die in trainingen of scholing is doorlopen. Als achteraf wordt vastgesteld dat iemand iets niet is gelukt te doen, is in het proces ernaar toe te weinig gezien wat is gedaan. Hierdoor worden momenten niet benut voor bijsturing of applaus waar nodig. Wanneer je tijdens het proces duidelijk krijgt waardoor het niet gelukt is, kun je nog adequater bijsturen. 

Samen feedforward!
In alle settings is het belangrijk om vaker gezamenlijk het proces te doorlopen, waarbij je voorafgaand aan de uitdaging/opdracht al de aanpak kunt bespreken met elkaar (feedforward). Vervolgens zien, en waar nodig bespreken, wat er gebeurt. Als begeleider bevestig je dus een  juiste aanpak door een compliment te geven. 

Veel mensen hebben veel behoefte aan het opdoen van succeservaringen tijdens het werken aan een opdracht in hun leerzone. Martin Seligman (hij is een Amerikaanse psycholoog gericht op positieve psychologie) spreekt hier over rockstar happiness. Geef je leerling, kind of collega regelmatig applaus in de vorm van een complement of andere blijk van waardering. Dit met als doel het stadium van flow te bereiken. Vanuit dit stadium gaat hij of zij steeds meer en meer zelf in staat zijn om een uitdaging aan te gaan en een taak te voldoen.

Kort geluk naar flow
Rockstar happiness is kortstondig en heftig, net als in games. Deze maken hier ook geweldig gebruik van. Er moet snel worden ervaren dat iets lukt anders wordt de game al snel verwijderd en een nieuwe gedownload. Helaas blijft dit gevoel niet lang. Door iedere keer een nieuwe game te downloaden, los je dit op voor de korte termijn en versterk je dat je steeds meer afhankelijk wordt van kortdurende prikkels. De uitdaging is te komen tot het leren omgaan met uitgestelde behoeftebevrediging. Dan bereikt iemand het level met moeilijkere vraagstukken en krijgt hij of zij daar ook plezier in het aangaan van complexere uitdagingen. Op die manier worden weer andere en nieuwe vaardigheden aangesproken, die zorgen voor flow in plaats van rockstar happiness. 

Focus!
Being-in-the-moment, het helemaal opgaan in dat waar je mee bezig bent…. Je bent in FLOW! Je denkt nergens anders aan en niets leid je af. Denk aan deede chirurg in volle focus tijdens een operatie. Het gebeurt op je werk, als je iets doet wat je écht heel leuk vindt. Wil je ook focus bij minder leuke opdrachten? Hak minder leuke opdrachten in kleinere delen waardoor je eerder succes ervaart en focus hebt op dat specifieke deel.

Succesvolle games leiden je, door veel succeservaring op korte termijn, in je leerzone van onbekwaam naar bekwaam en uiteindelijk onbewust bekwaam niveau. Daar aangekomen kun je FIFA, Formule 1, Fortnite of welke populaire game in flow spelen. Hoe mooi als dit ook voor persoonlijk ontwikkeling in de onderwijspraktijk meer wordt toegepast. Educatieve apps, software en online programma’s passen het al jaren met succes toe.

Bekijk hier nog meer tips voor het geven van feedback zodat jij kunt zorgen voor meer rockstar happiness bij jouw leerlingen!