Observaties & interventies tijdens de opleiding talentbegeleider
Jolanda Klomp volgt de opleiding tot zelfstandig talentbegeleider. Ze zit in haar eerste jaar (van de twee jaar) en blogt voor hoogbegaafd.com over wat ze meemaakt tijdens de opleiding.
Bij Novilo gaat het naast het vergaren van kennis vooral om ervaren en doen. Docent Tijl Koenderink komt daar in zijn praktijkdagen regelmatig op terug en stimuleert ons om aan de slag te gaan met wat we weten, zodat de kennis niet alleen in ons hoofd zit maar ook integreert in ons handelen.
Omdat kortdurende stages met observaties en interventies een onderdeel zijn van de opleiding ga ik op zoek naar een geschikte school. Het wordt een middelbare school met een helder excellentiebeleid. Hier geven ze onder andere masterclasses aan bovengemiddeld slimme basisschoolkinderen van groep 7 en 8. Leerlingen uit hun eigen bovenbouw verzorgen die lessen. Dit klink voor mij als een win-win situatie. Het wordt mijn eerste stage en ik besluit mijn observatie eenvoudig te houden. Ik ga letten op het gedrag van de basisschoolleerlingen: hoe zitten ze er bij en hoe reageren ze op de lesstof?
De eerste ochtend maak ik kennis met Vwo-leerlingen Susanna en Lars, dit zijn de ‘docenten’ die de komende drie vrijdagochtenden les zullen geven in de Italiaanse taal en cultuur. Ik ben onder de indruk van het lesprogramma dat ze hebben samengesteld en het gemak waarmee ze voor een groep van zo’n zestien pre-pubers staan. Tijdens mijn observatie zie ik al snel het verschil tussen de leergierige leerlingen die op het puntje van hun stoel zitten en de leerlingen die achterstevoren of onderuit gezakt achter hun tafeltje hangen. Bij sommige leerlingen uit de nieuwsgierigheid zich in ADHD-gedrag. Overenthousiast en druk reagerend op alles wat om hen heen gebeurt verstoren ze regelmatig de les. Dit komt vaker voor bij hoogbegaafden, hierover hebben we het gehad bij Novilo. Het stuiteren kan worden veroorzaakt door ADHD maar het kan ook gedrag zijn uit verveling of ontstaan door niet goed ontwikkelde executieve functies.
De leerlingen die min of meer ongeïnteresseerd de lessen volgen verbazen me het meest, want ondanks die houding pikken ze veel op tijdens de lessen en hebben ze vaak de juiste antwoorden paraat. Tijdens mijn evaluatie met de masterclasscoördinatrice breng ik dit ter sprake. De belangstelling voor deze lessen is het afgelopen jaar enorm gegroeid, vertelt ze, en de toelating was ruimhartig. De ervaring tijdens dit lesjaar is dat er een groot verschil zit in het IQ van de kinderen en dat dit de lessen niet ten goede komt. Inmiddels wordt onderzocht hoe de school hier anders mee kan omgaan. De lessen bij Novilo over signaleringslijsten, IQ-testen en Cito waren theoretisch en krijgen door dit gesprek een praktische betekenis. Ik begrijp beter de noodzaak van die hulpmiddelen want ze kunnen helpen bij het vinden van een richting die het onderwijs nog passender zal maken.