Van holbewoner naar Ghandi & gekleurde schoenen….

Laatst gaf ik een training aan een team leerkrachten, de middag start met een terugblik. De menselijke behoeften van Anthony Robbins zijn behandeld tijdens een vorige ontmoeting. Hoe zat het ook al weer? Van zekerheid naar dùrven en wìllen variëren. Van sleur naar sleurhut. Over liefde, verbinding en er toe willen doen. Om uiteindelijk uit te komen bij groei om zo bij te dragen.

Door David Leinwand recte Rein (trainer en onderwijsadviseur Novilo)

Spiral Dynamics is het onderwerp van vandaag. Neergezet als drijfveer, als bewustzijn van de ontwikkeling (bekijk een introductie over dit onderwerp via dit filmpje). Op mensniveau, kindniveau, dat van een volwassene, van de deelnemers in de zaal. Op niveau van naties, staten en wereldmachten, maar ook getrokken naar mijzelf, open en bloot: alles om mijn verhaal duidelijk over te brengen. Alles om bij te dragen. Alles om het kind te bereiken, via de mensen hier en dus om mijn doel te bereiken.

Van holbewoner naar Ghandi
Bij de eerste Fase van Spiral Dynamics, overleven, teken ik op het whiteboard een holbewoner met speer en dood beest. Ik check nog snel de stift: uitwisbaar. De actie van deze oermens is dat niet meer: het kwaad is reeds geschied, de daad vereeuwigd. Alles om te overleven.

Graves drijft mij naar de volgende fase met een bijbehorende kleur: van beige naar paars. Geborgenheid neemt het over van de drang tot overleven. Het familiegevoel creëert ruimte voor tradities en rituelen. Die zorgen dat veiligheid en warmte worden geborgd. Ik teken twee holbewoners met één prooi. Samen dragend. Bloed op de grond. Voedsel aan de haak. Delen met elkaar.

Dan fase drie. Code rood! Er staat een leider op. Met spierballen. Die zichzelf positioneert. Soms ten koste van een ander. Hoe ver kun je gaan? Waar ligt die grens? Eerst er over heen, dan terug worden gefloten en geperst worden in een keurslijf. Van rood naar blauw. Het accepteren van die grenzen. Afspraak is afspraak. Volg de procedure. Straf de overtreders. Een soort ordening. Allen in een rij. Maar wel samen.

Oranje creativiteit tornt vervolgens aan de regels, zonder ze te overtreden. Advocaat van de duivel, Wallstreet in de bocht. Gaan voor het eigen succes. Ook in het positieve. Excelleren met doelgerichte acties. Een enkeling laat dit al zien in jouw klas. Ik geef een voorbeeld. Van vorige week: een meisje… meester mag ik…? nee de regel is…ook al weet ik dat jij dat weet…maar als ik toegeef, snapt hij het niet meer…hij in rood, jij al in oranje. Dilemma’s ontstaan, tweestrijd maakt zich meester van de meester, wel/niet of stiekem? Goed meester, zegt ze. Laat maar…ik snap het…dan wordt het rommelig, en leert hij het niet...zegt ze.

Door het haar uit te leggen proeft zij aan de groene fase. De gemeenschap vóór haar eigen gewin. Wij samen: één groep. Een feestslinger van gelijkwaardigheid. Is dat het hoogste wat een kind kan bereiken op de basisschool? Een enkeling en die blijft je bij, je leerkrachtenleven lang. Een gelijkheid bijna aan de leerkracht. Althans, wanneer die leerkracht nog niet in geel zit. Geel met een visie en een lange termijn blik. En bijbehorende acties. Momenten van inzicht.

En met turquoise gedachten spreek  ik over Ghandi… Hoog en ver… Ver, maar niet onbereikbaar, de groei-mindset.

Het is stil in de zaal. Hersenen kraken, blokjes vallen. Rustig aan, geef ze die tijd.
Dan de toepassing: begeleiden in de fase vanuit daar direct boven. Als een kameleon die zich aanpast. Een aantal past zich al aan. De hele dag. Elke dag. En wordt zich nu angstvallig bewust van zijn of haar eigen probleem  Een drempel die moet worden genomen. Rood vanuit groen begeleiden draait namelijk uit op niets. Frustraties. Onbegrip. Door bijvoorbeeld een hooligan uit te leggen welk maatschappelijk ongenoegen hij teweegbrengt tijdens zijn slopen van ons tramhokje.

Blauw zijn! roept iemand. Duidelijke regels stellen! En handhaven! roept de ander. Zonder consequentie, geen regel herhaalt een derde, fluisterend. Hardop denkend. Beklijvend.

Stof daalt. Op de 21e eeuwse lessenaren. Maar vooral in de hoofden, beklijvend, borgend, realiserend dat het anders kan. Of beter. We sluiten af. Een enkeling blijft schoorvoetend hangen in de ruimte. Met niet-geformuleerde vragen. Hier en daar verbijstering… Dus zó had ik moeten handelen. Toen. In het verleden... Ik leg uit: Je kunt jezelf niet de schuld geven van iets wat je niet wist. Je kunt wel kijken naar wat jij nu gaat doen om iets beter te maken… Doen niet denken… Jij niet iemand anders… Beter niet perfect. Voldaan en tevredengesteld verlaat ook zij de zaal. Tevreden voor nu… eventjes… met honger naar meer… ontwikkeling… groei.

Een deelnemer raken. Niet om het raken, maar om te laten groeien. Om zo bij te kunnen dragen.

Dan de reviews….

De tips: meer van dit onderwerp! De tops: gave inhoud, fijn verteld, inspirerend, heldere voorbeelden uit de eigen praktijk. En dan de meest in het oog springende top: vette schoenen! Ik kijk naar de grond. Grijs met groen. In welke fase van Spiral Dynamics sta ik?

Ook leren over deze en andere gave modellen? Kijk eens naar ons opleidingsaanbod!