Strategieën

Marrigje de Bok is studente aan de opleiding tot talentbegeleider. Zij blogt voor deze site over haar ervaringen met de studie.

Als we iets niet kunnen maar het wel willen, ervaren we een zeker ongemak. Irritatie misschien wel. Dan volgt de inspanning om het wel te kunnen. Het echte leren vindt plaats tussen bewust onbekwaam zijn en bewust bekwaam worden. Iets wat eerst onmogelijk was, wordt mogelijk, dan gemakkelijk en uiteindelijk kunnen we het elegant uitvoeren.

Hoogbegaafde kinderen willen liefst meteen bekwaam zijn. Iets kunnen, het perfect doen, elegant zonder missers. Wie kent niet het voorbeeld van een kind dat weigert te fietsen, maar op een dag opstapt en wegfietst? Het kind dat piano wil spelen maar het bijltje er bij neergooit als blijkt dat er veel geoefend dient te worden? Ik kreeg het letterlijk te horen van mijn zevenjarige zoon: ‘Nee, ik houd niet van leren, ik wil alles meteen kunnen!’

We zien hoogbegaafde kinderen op school afhaken, stilvallen of dwars worden. Ze willen wel leren, zijn zelfs bijzonder leergierig, maar het lukt niet. Een leerkracht zou moeten uitzoeken hoe dat komt. Oorzaken zijn te vinden in overtuigingen, vaardigheden, hiaten, een ontoereikend lesaanbod of het gebrek aan goede strategieën.

Over die strategieën gaat de vierde studiedag. We leren over het top down principe en over de taxonomie van Bloom. We doen geheugenoefeningen en werken met de auditieve en de visuele leerstijl. We leren het nodige over de linker- en rechter hersenhelft en dat je veel beter onthoudt als je beide hersenhelften aanspreekt: taal, rekenen en details van links en bijvoorbeeld kleur, muziek en patronen van rechts.

Dat brengt ons op de mindmap. Een beproefde strategie om leerstof te ordenen, visueel te maken, en met kleuren, tekeningen, woorden en cijfers beter in je op te nemen. We gaan er zelf mee aan de slag: een uur voor een mindmap van ‘de zeven uitdagingen’. Ik voel me ongemakkelijk. Ik zie er tegenop. Ik heb kinderen enthousiast zien mindmappen  – maar zelf voel ik een flinke drempel. Ik denk dat het niet mijn manier is. Mijn hele school- en studietijd heb ik geleerd door te luisteren en te lezen, samenvattingen te maken en alles in mijn hoofd te stampen door het hardop te herhalen. Lopend door de kamer desnoods. Voor mij is een mindmap een doolhof, waarin ik vast en zeker ga verdwalen.

Maar goed, iedereen gaat ijverig aan de slag. Ik spoor mezelf aan. Niet laten leiden door overtuigingen, als je het niet probeert, weet je niet hoe het is.

Er wordt hard gewerkt. De één geniet ervan, voor de ander is het zwoegen. Zo ook voor mij. Maar hoewel ik nog niet op de helft ben na een uur, ben ik wel tevreden. Een kleurige, vrolijke mindmap, die meer overzicht biedt dan ik had verwacht.

En zo leren we op meerdere niveaus: niet alleen mindmappen, maar ook werken met een strategie die ons misschien niet ligt. Leren hoe het voelt om ergens tegenop te zien, hoe dat te overwinnen, leren iets te doen wat helemaal niet vanzelf gaat – dus zeker niet elegant.

Door te doen, maken we het ons eigen, zodat we het straks vanuit ervaring op kinderen kunnen overbrengen.