Leerlingen motiveren én gemotiveerd houden

Wanneer je als leerkracht te maken krijgt met een gedemotiveerde leerling dan is het de uitdaging hem weer in beweging te krijgen. Anderzijds ligt er de taak om talentvolle leerlingen die wél gemotiveerd zijn, ook gemotiveerd te houden. Om gedemotiveerde leerlingen weer in beweging te krijgen, is het belangrijk dat de leerling het probleem onderkent. Een leerling die zich niet inspant, maar niet ziet wat het probleem daarvan is, zal niet in beweging komen. Waarom zou hij? Als leerkracht is het belangrijk open en eerlijk met de leerling te praten over zijn houding. Het is bovendien belangrijk hem de gevolgen van zijn gedrag te laten ervaren door een eenduidige, consequente aanpak. Insteek is dat de leerling zelf mede-eigenaar wordt van zijn probleem. Zoals eerder gezegd bij de onderpresterende leerlingen, moet de leerling zich bewust zijn van het feit dat hij wel hulp kan krijgen maar dat hij het tegelijkertijd ook zelf moet doen. Hij is verantwoordelijk voor het eindresultaat. De leerkracht helpt hem daarbij door enerzijds positieve feedback te geven op goed gedrag maar anderzijds negatief gedrag af te straffen. Anders gezegd: negatief gedrag moet altijd negatieve gevolgen krijgen, positief gedrag moet altijd beloond worden. Voor de leerling geldt immers: geen consequentie, geen regel. Houd als leraar de leerling de volgende woorden voor: ‘Wat ga jíj doen om het beter te doen.’ Daarna volgt de uitgestoken hand: ‘Wat kan ik doen om jou daarbij te helpen.’ Van de drie prestatiemogelijkheden die er zijn: ‘niets doen’ , ‘iets fout doen’ , ‘iets goed doen’, leek de laatste mogelijkheid voor de vastgelopen leerling onhaalbaar en was de eerste de aantrekkelijkste keuze. De leraar moet hem helpen te accepteren dat is ‘iets fout doen’ de eerste stap kan zijn op weg naar iets goed doen. De leraar moet hierbij goed onderscheiden wat voor type vastgelopen leerling hij voor zich heeft. Als we denken aan het hoofdstuk van de vaste overtuigingen, dan weten we dat we bijvoorbeeld met een ‘martelaar’ te maken kunnen hebben: de leerling die alles negatief voor zichzelf uitlegt, of juist met een narcist, iemand die alles in zijn eigen voordeel uitlegt. De eerste zal vooral feedback op de positieve eigenwaarde moeten krijgen (succes kan ook door eigen inbreng verkregen worden), de tweede zal met name gewezen moeten worden op zijn eigen verantwoordelijkheid: falen is niet (per se) de schuld van de ander!